Μιχαλης Ραπτης ("Παμπλο")1911-1996
 

info@pipini.gr
 
 
 

μουσικο σχολιο
 
 
 

σχολιο
 
 
 
 

προφητειες
 
 
 

Αποκαλυψη
 
 
 

σφηνακια
 
 
 
 

μνημη
 
 
 
 

κληρονομια
 
 
 
 

θρησκευτικοτητα
 
 
 
 

οικολογια
 
 
 
 

οικονομια
 
 
 

νεα
 
 
 

τυπος
 
 
 

παιδεια

  Καταπληκτική και ξεχωριστή μορφή  της "Διαρκούς Επανάστασης" ο Πάμπλο (Μιχάλης Ράπτης)
Παλαιός εξόριστος του Μεταξά στη Φολέγανδρο και κρατούμενος στην Ακροναυπλία, απελαύνεται προπολεμικά στη Γαλλία. Εκεί, στη διάρκεια της γερμανικής Κατοχής, αναπτύσσει σημαντική αντιστασιακή δράση, σε συνεργασία με άλλους κορυφαίους οπαδούς του Λ. Τρότσκι.
Λίγο αργότερα συμμετέχει ενεργά στον εθνικοαπελευθερωτικό αγώνα της Αλγερίας. Κυνηγημένος από το Παρίσι, εγκαθίσταται στο Αμστερνταμ όπου και φυλακίζεται ύστερα από πολύκροτη δίκη. Μάρτυρες υπεράσπισης, ο Ζαν 
Πωλ Σαρτρ και άλλοι.
Αμέσως μετά στο Μαρόκο και με την απελευθέρωση της Αλγερίας γίνεται σύμβουλος του Μπεν Μπέλα. Συνεργάτης και συνομιλητής του Κάστρο και του Γκεβάρα, εγκαθίσταται στη Χιλή στην περίοδο Αλιέντε ως σύμβουλός του. Το Μάιο του ‘68 βρισκεται στο Παρίσι και αργότερα στην εξεγερμένη Πορτογαλία κ.λπ.
«Ο επαναστατημένος άνθρωπος -έλεγε ο Πάμπλο είναι ο πιο ολοκληρωμένος τύπος ανθρώπου και ο πιο υγιής. Ο ιδιώτης, αντίθετα, που ομφαλοσκοπείται, πάσχει από νευρώσεις... Τώρα που αποχαιρετάμε την Αλεξάνδρεια, μπορούμε να πούμε πως η ζωή ήταν αρκετά πλήρης για μας, αρκετά ικανοποιητική ώστε να μην αποδέχεται πλέον καμιά ψεύτικη παρηγορία...». 

Δημοσιευσε πλήθος άρθρων (κυρίως στα έντυπα των σχημάτων που «καθοδηγούσε») και σειρά αυτοτελών βιβλίων στη γαλλική ή στην αγγλική. 
Κατά την πολυετή συγγραφική του δραστηριότητα ο Μιχαλης Ράπτης εστίασε το θεωρητικό του ενδιαφέρον στους εξής πόλους: 
 α) Στην κατηγορία της ολότητας ως ερμηνευτικού πλαισίου όσων διαδραματίζονται στον σύγχρονο κόσμο· 
 β) στην επακρίβωση των αντιθέσεων που δομούν αυτήν την ολότητα, με τους επιμέρους δείκτες της καθεμιάς· 
 γ) στην ανασυγκρότηση της μακράς «αλυσίδας» που συνέχει τη διαδοχή των ιστορικών γεγονότων· 
 δ) στην έγκαιρη σύλληψη της ιδιομορφίας του «γραφειοκρατικού» φαινομένου· 
 ε) στην ορθή στάθμιση των όρων συνάφειας «κέντρου» - «περιφέρειας», χωρίς να απολυτοποιείται το πρώτο ούτε να υποτιμάται το δεύτερο σκέλος αυτής της συνάφειας· 
 στ) στο αίτημα της «δημιουργικής διαλεκτικής προσαρμογής» που οφείλει να επιδεικνύει πάντοτε η κοινωνική και πολιτική σκέψη· 
 ζ) συναφώς, στην αποτίναξη κάθε «δογματικής υποθήκης» που θα τη δέσμευε σε παρωχημένα σχήματα· 
 η) στην ανάγκη εδραίωσης μορφών αυτοδιαχείρισης για την αναζωογόνηση του κοινωνικού ιστού· 
 θ) στην αξίωση η πρακτική δράση να συνιστά το φυτώριο των «στοιχείων του αέναου εμπλουτισμού της θεωρητικής σκέψης»· 
 ι) στην αναγωγή του διανοούμενου σε «απομυθοποιό» των πτυχών της κοινωνικής ζωής και, τέλος, 
 ια) στην απαίτηση η κοινωνική και πολιτική θεωρία να αποδεικνύει σε κάθε έκφανσή της τον «κριτικό» και «δημιουργικό» χαρακτήρα της. 
Οι αντιλήψεις αυτές, που διαχέονται σε όλο το συγγραφικό έργο του Ράπτη και με τη σύστοιχη τεκμηρίωσή τους συνθέτουν την ιδιοσυστασία του ως κοινωνικού και πολιτικού διανοητή, συζητήθηκαν ευρύτατα τόσο στη χώρα μας όσο και στο διεθνές πλαίσιο των συναφών αναζητήσεων. Επιπλέον θυμίζω ορισμένες επισημάνσεις του που διατυπώθηκαν κατά την τελευταία δεκαετία της ζωής του. Σε ανακοίνωσή του σε συνέδριο που οργάνωσε το Πολυτεχνείο Κρήτης το 1990 με θέμα «Τεχνολογία και Κουλτούρα» διακριβώνει την ανάγκη για «ηθικότερη
κοινωνία», με την έννοια της καλλιέργειας των αρετών του «θάρρους, της αλληλεγγύης, της αυταπάρνησης, της αγάπης, της κατανόησης», καθώς επίσης την ανάγκη για «αισθητικότερη κοινωνία», με την εδραίωση μορφών τέχνης που θα αποδίδουν «τη δραματική περιπέτεια του ανθρώπου στην προσπάθεια αλλά και την ικανότητα να διεισδύει σε όλα τα μυστήρια της φύσης και του εαυτού του». Συναφώς ως προς το ζήτημα της «ουμανιστικής κουλτούρας» επέμενε στο πρόταγμα της φιλοσοφικής σύλληψης των επιμέρους επιτευγμάτων της επιστήμης και της τεχνικής, ώστε το «κοινωνικό άτομο» να μην «υποθηκεύει στα πράγματα, τα εργαλεία, τις μηχανές, την ανάγκη ολόπλευρης φιλοσοφικής, ηθικής και αισθητικής ανάπτυξης της ανθρώπινης προσωπικότητας» (Εκτός
συνόρων, Αθήνα 1991, 214-215, 217). 
Στο Ευρωπαϊκό Κέντρο Δελφών ανασυγκρότησε με οξυδερκή τρόπο τις  αντιλήψεις του Freud για τη βία και τον πόλεμο, συμπεραίνοντας ότι στη «νέα ιστορική εποχή» που διανύουμε κρίνεται αναγκαίο να ανατρέχουμε στις
«προμηθεϊκές» εκείνες προσωπικότητες του παρελθόντος που με την καινοτόμο σκέψη τους συνέλαβαν «μια ανώτερη μορφή ανθρώπινης κοινωνίας συμφιλιωτικής του ατόμου και του όλου, υποκειμένων και των δύο σε μια
κοινή μοίρα» (Νέα Κοινωνιολογία, αρ. 20, 1994/1995, 6-9)
Τέλος, το 1992, καλεσμένος του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων στο συνέδριο «Ευρώπη: ιδέες, συλλογικές νοοτροπίες και πραγματικότητες», αναρωτήθηκε αν η Ευρώπη αποτελεί το πεδίο της αυριανής «ουτοπίας», στον βαθμό βέβαια που θα επιτυγχάνεται ένας «απέραντος Κήπος» του Επίκουρου με «βαθιά κοινωνική και πολιτιστική διάσταση», που θα σέβεται «κάθε μειονότητα εθνικού ή οποιουδήποτε άλλου περιεχομένου» και θα προωθεί την «αέναη τελειοποίηση του καθενός μας ως κοινωνικού ατόμου». 
Παναγιώτης Νούτσος 
καθηγητής της Κοινωνικής και Πολιτικής Φιλοσοφίας στο Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων. 
ΤΟ ΒΗΜΑ, 04-11-2001 
ΕΛΕΥΘΕΡΟΤΥΠΙΑ - 24/02/2001

πηγες